Ga eens op zoek naar de vele verschillende planten in onze gemeente, kruiden die er van nature voorkomen. Je hoeft alleen maar te kijken in de bermen langs de wegen, in de bossen, aan de akkerranden en zelfs tussen de straat- en stoepstenen. Elke plant is interessant; onkruid is maar een verzonnen woord. Als jij je er een beetje in verdiept, dan gaan die Beekse planten nóg meer leven.

door Kees van Kemenade

Een biotoop is een plekje met een eigen bijzondere begroeiing. Een wegberm is zo’n plaats waar je allerlei planten tegen kunt komen, zoals het Jacobskruiskruid dat in de zomer met talloze gele bloemetjes de zaak opsiert. Het is een tweejarige plant; in het eerste jaar alleen een rozet die het volgende jaar uitgroeit tot een volwassen plant. De zaadjes worden met hun pluis door de wind verspreid.

Aan de Hakvoortseweg tref ik er eentje met een mooie zebrarups, die zich tegoed doet aan de bloemen. Weldra zal hij zich verpoppen en dan komt hij later tevoorschijn als een prachtige Sint Jacobsvlinder. Zwart met vuurrode stippen en strepen. Een mooi voorbeeld van het belang van biodiversiteit: zonder het Jacobskruiskruid zie je deze vinder niet meer. Niet dat hij bedreigd is, want de bermen staan er vol mee, maar de plant heeft zo zijn vijanden.

Het Jacobskruiskruid is giftig voor mens en dier. Nou ga ik er niet op knabbelen, en de meeste dieren mijden hem ook. Maar als het gras op is, of verdord en de honger knaagt, wil een koe, of een paard er nog wel eens van eten, ondanks de bittere smaak. Erger is, als het wordt gemaaid en ingekuild, dat het die kenmerkende smaak verliest en dan toch wordt gegeten.

Deze soort kruiskruid bevat veel stuifmeel en nectar en wordt daarom graag bezocht door insecten. Bijen nemen die nectar en daarmee ook het gif mee en als je de honing eet, krijg je het ongemerkt binnen. In kleine hoeveelheden, dat wel, dus je hoeft je geen zorgen te maken. Datzelfde gif zorgt ervoor dat de zebrarups op de foto en de Sint Jacobsvlinder gemeden worden door alle insecteneters; een stukje biologische oorlogsvoering in de natuur. Oh ja, de naam. Nou onze plant is genoemd naar de pelgrimsheilige Sint Jacobus. Op 25 juli is zijn feestdag en dan was het de hoogtepunt van de bloei. Door de opwarming van de natuur in de laatste jaren is die datum veel vroeger geworden.