Waar vroeger dagelijks diverse vrachtschepen passeerden, zie je vandaag met name in de zomer heel veel plezierjachten en nog maar een enkel vrachtschip.

Er is in de 100 jaar dat het Wilhelminakanaal bestaat veel veranderd. Vooral het transport over water, de beroepsvaart, is aan verandering onderhevig geweest. Helemaal in het begin was er nog sprake van trekvaart. De schuiten, want zo werden die toen genoemd, werden niet alleen door paarden maar ook door mensen getrokken. Zware arbeid voor mannen, vrouwen en zelfs kinderen. Ook duw- en sleepboten zijn verdwenen. Motorschepen kwamen in de plaats, maar hun rol is voor een groot deel overgenomen door het wegtransport. Containerschepen zie je op dit deel van het kanaal nauwelijks.

Althans zeker op het traject van Tilburg naar Beek en Donk. En dat is precies het deel waaraan Biest-Houtakker en Haghorst liggen.

Oorspronkelijk was het kanaal bedoeld als een verbinding tussen ’s-Hertogenbosch en Tilburg. Het kanaal diende echter al snel een bredere functie en werd een belangrijk onderdeel van het Brabantse kanaalnetwerk. In 1954 werd het kanaal omgedoopt tot het Wilhelminakanaal-Zuid, terwijl een ander kanaal dat ten noorden van Tilburg werd gegraven, het Wilhelminakanaal-Noord werd genoemd. Beide kanalen werden later samengevoegd tot het huidige Wilhelminakanaal.

Economische ontwikkeling

Een van de belangrijkste redenen voor de aanleg van het Wilhelminakanaal was de stimulering van de economische ontwikkeling van de regio. In het begin van de 20e eeuw was Noord-Brabant een bloeiend industrieel centrum, met diverse industrieën zoals textiel, schoenen, voedingsmiddelen en metaalbewerking. Het kanaal werd aangelegd om een efficiënte transportverbinding te bieden tussen deze industriële centra en de rest van het land. Het transport over water was destijds een goedkope en betrouwbare manier om grote hoeveelheden goederen te vervoeren.

Verbeterde bereikbaarheid

Het Wilhelminakanaal verbeterde de bereikbaarheid van de regio Noord-Brabant. Het zorgde voor een directe waterverbinding tussen steden en dorpen in de omgeving, waardoor het transport van goederen en personen werd vergemakkelijkt. Voor bedrijven betekende dit een snellere en efficiëntere manier om grondstoffen aan te voeren en afgewerkte producten te distribueren. Bovendien bood het kanaal mogelijkheden voor handel en export, omdat het aansloot op andere waterwegen.

Waterbeheer

Het Wilhelminakanaal diende ook als een belangrijk waterbeheerproject. Het kanaal fungeerde als een afvoerroute voor overtollig water en hielp bij het reguleren van de waterstanden in de regio. Hierdoor werd het risico op overstromingen verminderd en werd het waterbeheer verbeterd. De meest recente ontwikkelingen zullen waarschijnlijk leiden naar een beleid dat precies het omgekeerde te zien zal geven. Het bufferen van water om onze drinkwatervoorziening te borgen.

Modernisering en onderhoud

Hoewel het belang van het Wilhelminakanaal als transportroute is afgenomen, blijft het een waardevol historisch en recreatief element in Noord-Brabant.

Door de jaren heen heeft het kanaal verschillende moderniserings- en onderhoudsprojecten ondergaan om ervoor te zorgen dat het kan blijven voldoen aan de behoeften van de scheepvaart en de waterbeheersing. Dit omvatte het verbreden en verdiepen van het kanaal, het renoveren van bruggen en sluizen, en het versterken van de oevers. Deze inspanningen hebben de efficiëntie van het kanaal verbeterd en de doorstroming van schepen vergemakkelijkt.

Deze modernisering had mede tot gevolg dat er geen Hendrik Barten, Peer van Balkom of Jan Grootenboer meer op hun post konden zijn om de brug open te draaien of de sluis te bedienen. Hun werk is overgenomen door bediening op afstand. Efficiënt, dat is zeker, maar er is niemand meer om even een praatje mee te houden of de laatste nieuwtjes uit te wisselen. Of zwemles te geven in het zijkanaal bij de sluis!

Tentoonstelling Biest-Houtakker en Haghorst

Zondag 10 september opent burgemeester Evert Weys in eetcafé Den Horst in Haghorst en café Ome Toon in Biest-Houtakker de duo-tentoonstellingen die een prachtig beeld geven van wat de geschiedenis van het Wilhelminakanaal voor respectievelijk Haghorst en Biest-Houtakker betekend heeft. Indrukwekkende en ontroerende foto’s over het wel en wee van twee krachtige kernen.

Bezoekers van buiten de kanaaldorpen zullen verrast zijn over heden en verleden. Beide exposities zijn (m.u.v. woensdag Den Horst) dagelijks geopend en voor iedereen gratis toegankelijk.