Voorafgaand aan de huifkartochten van KanaalVerhalen, opende burgemeester Evert Weys de duo-fototentoonstellingen. In de Haghorst werd hij voor het verwijderen van de dorpsvlag bijgestaan door een trotse Marianne Geerts, de vrouw van de laatste brugwachter. In Biest-Houtakker werd hij geassisteerd door Piet Kuijpers.

In zijn toespraakjes refereerde de burgemeester aan het altijd bijzondere karakter dat water geeft aan een omgeving. Verstilling en dynamiek tegelijk. Daarbij blikte hij niet alleen terug. Zo constateerde hij dat beide plaatsen een eigen ontwikkeling doormaakten in relatie tot het kanaal.

Haghorst zou als dorp waarschijnlijk niet bestaan hebben zonder brug en sluis. Tenminste niet op die plek en niet in de vorm zoals het zich sinds 1923 heeft ontwikkeld. De ontginners met hun gezinnen vormden de basis. Sterke en gedreven mensen waren het, veelal met grote gezinnen. Waarmee de groei er al direct in zat. De dadendrang van die starters is er nog altijd. Het centrumplan dat onlangs door de gemeenteraad werd aangenomen, getuigt daarvan, zo memoreerde de burgemeester.

Biest-Houtakker bestond als gemeenschap van voornamelijk boeren al vele eeuwen langer. Het gehucht de Biest, rondom de dorpsvisvijver met voorpootrecht, is al in de 12e eeuw bekend. Terwijl de Houtakker definitief werd benoemd in de acte waarin de Gemeynt werd vastgelegd. Daarmee was het kanaal niet minder belangrijk, maar er werd anders naar gekeken. Anderzijds heeft ook deze gemeenschap ondertussen een eigen dynamiek ontwikkeld. De Coöperatie van café en dorpshuis onder één dak met de basisschool, is daarvan het levende bewijs.

Tentoonstellingen

Na de zeer geanimeerde huifkarritten, waarin de vertellers José Verhoeven van Rauwkost en Jacqueline Franken van Maet hout Staet veel – soms smeuïge – kennis deelden met hun publiek, werden de fototentoonstellingen bezocht.

Beide exposities kijken terug op het ontstaan van het kanaal ter plaatse. Indrukwekkende afbeeldingen van zwaar werk en primitieve omstandigheden waarin de kanaalgravers moesten leven. Vandaag onvoorstelbaar dat de jaren voor de Eerste Wereldoorlog de grond met de schop werd verzet. Zes dagen in de week. De zondag was er voor ontspanning en daarbij, mannen onder elkaar, vloeide de jenever rijkelijk en bloedneuzen eveneens. Woonbarakken verhuisden mee met de vordering van het graafwerk, zo ook de vlooien die er zich in groten getale gehuisvest hadden.

Met de opening van het kanaal kwamen de brug- en sluiswachters. Zij hadden binnen de gehuchten een eigen plek. Hun geschiedenis is eveneens zichtbaar. Maar ook de (paling)vissers, de Boerenbond en de aanmerende schippers drukten hun stempel. Prachtige opnames, die hun plaats in de (lokale) geschiedenis gekregen hebben. Eén foto mag hier niet onvermeld blijven. Een even indrukwekkende als schokkende opname van twee kinderen die over het jaagpad een boot voorttrekken. Kinderarbeid is van alle tijden.

Fotowedstrijd

In Haghorst is aan de tentoonstelling een aparte fotowedstrijd verbonden met, uiteraard, het kanaal als onderwerp. De ene opname al fraaier dan de andere. Verstilde plaatjes met ondergaande zon of prachtig berijpte bomen als nieuwe wachters lang het kanaal. Deze twintig inzenders kunnen door alle bezoekers beoordeeld worden.

Want zoveel is zeker, de tentoonstellingen in café Den Horst in Haghorst en café Ome Toon in Biest-Houtakker zijn ook voor mensen van buiten de kernen meer dan de moeite waard. Gratis te bezoeken, alle dagen geopend, m.u.v. Den Horst, dat op woensdag gesloten is.

De foto’s met bijschrift van de huifkarrit en de tentoonstelling zijn separaat aangeleverd door Verhelst, Haghorst.

T.w. Vrouw brugwachter, drone foto van huifkar langs het kanaal, foto van deelnemers huifkarrit, openingsfoto’s met burgemeester.