We fietsen in Nederland doorgaans van kinds af. Dat betekent ook dat we best wel handig zijn op de fiets. Toch gebeuren er jaarlijks helaas veel ongevallen met fietsers. Het zit vaak in kleine dingen waardoor het misgaat. Onoplettendheid, een (te) hoge snelheid, gebrek aan concentratie, onbekendheid met de fiets; allemaal mogelijke oorzaken van veel leed. Veilig fietsen begint echt bij onszelf. Daarom geven we je wat tips waar jij én anderen van kunnen profiteren.

9 Tips voor veilige fietspaden

Hoe is jouw gedrag op het fietspad?

Wat voor soort fietser ben jij? De beleefde die iedereen voor laat gaan? De daredevil die overal hard overheen en vlak langs scheurt? De drukke beller? De afwezige apper? De veiligheid op onze fietspaden is niet meer wat het ooit geweest is. Daarom negen tips.

Regels lijken misschien vanzelfsprekend, toch blijken we moeite te hebben ons eraan te houden. Maar ondertussen wordt het steeds drukker op de fietspaden in Nederland. En ook gevaarlijker, want iedereen heeft z’n eigen snelheid én z’n eigen gedrag. Rekening houden met anderen is één, je eigen fietsgedrag onder de loep nemen en aanpassen is twee. Onderstaande tips helpen daarbij. Zo verbeteren we samen de doorstroming en houden we de fietspaden veilig.

1. Bel op tijd

Als elektrische snorfietser, e-biker en wielrenner ben je snel en fluisterstil. Besef dat anderen je niet aan horen komen. Gebruik daarom je bel om te waarschuwen dat je eraan komt en wilt inhalen. Gun de ander tijd om actie te ondernemen. Zo zorg je samen voor een goede doorstroming en een fijne fietsomgeving.

2. Rijd achter elkaar

Misschien ongezellig, maar op drukke fietspaden is achter elkaar rijden het best. Rijd je toch naast elkaar en wil iemand je inhalen? Het handigst is het als de linkerfietser versnelt en voor de rechterfietser gaat rijden. Dat is veiliger dan wanneer een van beiden inhoudt, want dan kan de snelle e-biker, scooter of wielrenner achterop botsen. Omgekeerd telt ook: geef iemand de ruimte in plaats van strak in z’n achterwiel te rijden.

3. Fiets in de juiste richting

Dat is een open deur, toch? Fiets niet tegen het verkeer in. Tegemoetkomend verkeer verwacht jou niet en heeft dus geen tijd om te anticiperen. Smalle fietspaden vergroten het gevaar; het risico op een ongeluk is hoog.

4. Laat je telefoon in je zak

Appen, bellen, mailen, wat je dan ook doet op je telefoon: geen goed idee. Fiets MONO. Met je ogen (half) op het scherm kun je je niet goed concentreren op je omgeving. Je riskeert niet alleen een fikse boete, maar erger nog: je creëert een gevaarlijke situatie voor jezelf en het overige verkeer.

5. Steek je hand uit

Net als dat automobilisten hun knipperlicht gebruiken, gebruiken fietsers hun handen om richting aan te geven. Die hand geeft duidelijkheid in alle hectiek in het verkeer en is er ook om jou als kwetsbare weggebruiker te beschermen. Alleen met die uitgestoken hand weten de mensen voor en achter je wat je gaat doen. Veilig én goed voor de doorstroming.

6. Pas je tempo aan

Als je in de stad of op een druk fietspad fietst, pas je tempo dan aan het overige fietsverkeer aan. Racen over het zebrapad of tussen de slingerende scholieren en bakfietsende ouders door is verre van veilig.

7. Zet je licht aan

Dit behoeft geen uitleg, toch? Zonder fietsverlichting rijden zorgt voor gevaarlijke situaties voor jezelf en het overige verkeer. Zorg dus dat je altijd goed zichtbaar bent in het donker, met goede fietslampen en reflectie items. En check natuurlijk regelmatig of je verlichting nog in orde is.

8. Sta stil in de berm

Pauze? De route bekijken op je telefoon? Even om je heen koekeloeren? Vermijd stilstaan op het fietspad en houd stil in de berm of op een uitwijkplaats.

9. Parkeer netjes

Bij een veilige fietsomgeving horen netjes geparkeerde fietsen. Zeker in de drukke stad. Lukraak op de stoep neergezette fietsen, waar ze gemakkelijk omvallen, half op de weg of het fietspad, leiden meer dan eens tot gevaarlijke situaties.

Extra tip: houd de hond aan de lijn

Een loslopende hond naast een fietspad kan voor gevaarlijke situaties zorgen. Dus ook als wandelaar kun je bijdragen aan een veiliger fietspad door je hond goed aan een (kortere) lijn te houden.

Veiliger fietsen op je e-bike

Verklein de kans op fietsongelukken met aandacht voor bewustzijn, gedrag en accessoires.

Het is in de loop der jaren steeds drukker geworden op de weg. Op het fietspad lopen de snelheden van de weggebruikers – zoals wielrenners, recreatieve fietsers en woon-werkverkeer, al dan niet met elektrische aandrijving – steeds verder uiteen. Een fietsongeluk zit dan, voor jong én oud, in een klein hoekje. Om te voorkomen dat je met je e-bike betrokken raakt bij een valpartij of aanrijding, kun je zelf best veel doen.

Het is belangrijk te beseffen dat een e-bike net even iets ander gedrag vraagt van de berijder. Niet alleen haal je op een elektrische fiets logischerwijs hogere snelheden, er zijn nog zoveel meer zaken waar je op moet letten als je een e-bike gebruikt. Wie zich daarvan bewust is, kan de kans op fietsongelukken echt aanzienlijk verkleinen.

BEWUSTZIJN

1. Betere balans: let op instap en zadelhoogte

Lichaamsbeweging is belangrijk om stijfheid te voorkomen, hoe jong je ook bent. Het is niet prettig om verkrampt op de fiets te zitten. Het maakt het opstappen ook al niet gemakkelijk. Zorg dat je daarom comfortabel bent met de instap én de hoogte van het zadel. Het is van groot belang dat je met beide benen bij de grond kunt als je stilstaat. Als je op je tenen wat wiebelt, verlies je al snel het evenwicht. Besef dat de fiets een balansvoertuig is, en dat de e-bike – omdat deze zwaarder is – net iets lastiger in balans is te houden dan een niet-elektrisch exemplaar. Zet het zadel dan ook gerust iets lager.

2. De plek van de motor

Weet waar de motor zit. Een middenmotor verdeelt het gewicht op je fiets beter. Als je de motor in het voorwiel hebt zitten, is het belangrijk daar ook bij het sturen rekening mee te houden. Je wordt dan namelijk ook, voor je gevoel, als het ware door de bocht getrokken. Ook een bakfiets met elektrische aandrijving voelt anders aan dan de conventionele variant.

GEDRAG

1. Steppen: een gevaarlijke gewoonte

Velen van ons doen het, maar het is zo’n gewoonte die je op de e-bike echt af moet leren: al steppend wegfietsen. Op een elektrische fiets kan dat tot gevolg hebben dat de fiets als het ware met je aan de haal gaat, dat de snelheid direct al hoger ligt dan jij kunt bijsteppen. Stap gewoon eerst op, zet zowel een been aan de linker- als rechterkant van de fiets, ga op het zadel zitten en fiets dan weg. En het is juist hierom ook zo belangrijk dat je, zittend op het zadel, met beide voeten nog bij de grond kunt.

2. Niet teveel nadenken

Fietsen is de meesten van ons met de paplepel ingegoten, we zijn niet anders gewend. Dat maakt ook dat we stiekem allemaal denken volledige controle te hebben. Het gevolg is dat we soms wat ongeconcentreerd op de fiets zitten, met onze gedachten nog bij de koffievisite van een half uur ervoor, of alvast bij het tentamen van straks. Het is belangrijk je niet te laten afleiden op de fiets – ook niet door je telefoon. Zeker omdat op een e-bike alles sneller gaat, is concentratie van groot belang.

3. Pas je snelheid aan

Dat een e-bike 25 kilometer per uur kán, betekent natuurlijk niet dat je 25 kilometer per uur móét. Voel je prettig en veilig bij de snelheid die je aanneemt. Pas je snelheid aan de kwaliteit van het wegdek aan; op onverharde, hobbelige en bochtige wegen is het sowieso niet verstandig ‘hard’ te fietsen. Houd er ook rekening mee dat veel andere weggebruikers de snelheid van e-bikes te laag inschatten. Het is daarom vaak verstandiger af te wachten of je voorrang krijgt, in plaats van het zomaar te nemen.

4. Afremmen en terugschakelen

Wat veel e-bikers onbewust doen, maar beter af kunnen leren: wegrijden in de hoogste versnelling bij een stoplicht. Schakel al tijdens het afremmen terug, kom langzaam weer op gang en voer de snelheid pas op als je eenmaal weer alle ruimte hebt. Voor je batterij is het ook helemaal niet goed om in de hoogste versnelling weg te rijden. Doe je dat vaak, dan is deze eerder leeg. Ook zo verleng je de levensduur van je accu.

ACCESSOIRES

1. Spiegeltje, spiegeltje

Het installeren van een spiegel kan helpen. Veel mensen hebben de neiging om te kijken als er gebeld wordt. Het gevolg is dat de focus dan niet meer op de weg voor je ligt. Het kan dan gebeuren dat je onbedoeld de berm instuurt. Met een spiegel aan de linkerzijde van je stuur kun je voorkomen dat je in onbalans raakt. Besef wel dat je met een spiegel vaak net iets breder wordt.

2. Beperk je bagage

Hou er rekening mee dat een zwaarbeladen fiets minder makkelijk stuurt. Een volle fietskrat voorop is geen goed idee en ook een tas aan je stuur kan voor disbalans zorgen. Bovendien bestaat het risico dat zo’n tas tussen je spaken komt. Wist je trouwens dat elke fiets een maximaal toegestaan totaalgewicht heeft?

3. Zorg voor zichtbaarheid

Het is een vanzelfsprekendheid, maar we zeggen het er toch altijd bij: zorg dat je gezien wordt in het donker.

4. Draag een fietshelm

Vanwege de hogere snelheid van een elektrische fiets kan de impact bij een botsing of valpartij ook groter zijn. Wie zijn hoofd beter beschermt, voorkomt er geen ongeval mee, maar verkleint wel de kans op ernstig letsel. Daarom adviseren we het dragen van een fietshelm, met name voor kinderen en andere kwetsbare groepen.

WEET WAAR JE OP RIJDT

Wist je dat niet alle elektrische tweewielers voldoen aan de wettelijke voorschriften? Het kan dus zijn dat jouw elektrische fiets of step misschien helemaal niet is toegestaan op de Nederlandse wegen, of er gelden speciale, extra regels.

Manieren van melden:

Spoed: 112

Geen spoed, wel politie: 0900-8844

Via mail: nihat.karacan@politie.nl /ann-christien.van.der.geld@politie.nl

Via de site www.politie.nl

Meld MIsdaad Anoniem (MMA): 0800-7000

Wijkagenten Nihat Karacan en Ann-Christien van der Geld