Er waart een koele moordenaar rond door de insectenwereld. Het is de Aziatische hoornaar, die geleidelijk naar hier is komen oprukken. Het grote insect lijkt een beetje op een wesp, maar dan groter en met een zwart borststuk, gele poten en een gele ring op het achterlijf. Het is een vraatzuchtig monster dat andere insecten verorbert om de eiwitten, en vooral een voorliefde heeft voor honingbijen. Als het een echte plaag wordt, dan valt te vrezen voor het voortbestaan van onze bestuivers. Aangezien de Aziatische hoornaar geen natuurlijk vijanden heeft, kan alleen de mens de strijd aangaan.

door Kees van Kemenade

Op verschillende plekken in zijn tuin heeft Ton Smolders wiekpotten geplaatst. Hij is imker en dus gaat het lot van zijn honingbijen hem na aan het hart. “Neem een jampotje, maak een gat in het deksel en vul het met wat bier, zoete witte wijn, suiker. De alcohol zorgt ervoor dat gewone bijen er vanaf blijven. Steek er een opgerold stukje doek in als een lont, dat is de wiek, en die zuigt zich vol met het vocht. Dáár komen ze op af.” Hij is nog niet uitgesproken of een enorme hoornaar landt op de wiek en begint te drinken. “Kijk hoe zwart hij is en let op die gele poten, honderd procent zeker een Aziatische Hoornaar. Een Europese is veel geler met rode accenten en daar hebben we geen last van. Deze is een werkster, die voedsel haalt voor de koninginnenlarven. Naast insecten eten ze natuurlijk ook nectar. Nee, ik vang hem niet, en ik sla hem ook niet dood.” Na te hebben gedronken, kiest de Aziatische hoornaar weer het luchtruim. Ton volgt hem in de lucht en kijkt nauwkeurig welke richting hij opgaat. “Zo kunnen we, want ik doe dit werk niet alleen, lijnen uitzetten. De richting van het nest, dat we moeten hebben. Over zes minuten is deze hoornaar weer terug. Dat betekent dat het nest zich op drie minuten van hier bevindt, zo’n 300 meter. Als we de vluchtlijnen kunnen kruisen zitten we in de buurt.”

Ecologische ramp

Als één koningin vijftig koninginnenlarven voortbrengt en die vliegen uit, dat betekent dan volgend jaar vijftig nesten erbij. Alle werksters sterven in het najaar, de koningin overleeft. De koningin zoekt een mannetje om bevrucht te worden. Gaat dan op zoek om een beschutte plek te vinden en legt dan eitjes, waar in het voorjaar de werksters uitkomen. De koningin begint dan weer met eitjes. “Het gaat dus snel, als een olievlek. Daarom spreken wij van een invasieve exoot. De Provincie is belast met de bestrijding hiervan en wij als imkers helpen graag een handje.”

Ton springt op de fiets om op zoek te gaan, als hij meent de plek gevonden te hebben, waar het nest zou kunnen zijn. Dat onderkomen is groot, tot wel tachtig centimeter in doorsnee. “Ik ga het echt niet zelf verwijderen. Je wordt niet graag gestoken door een of misschien wel een heleboel hoornaars. In de buurt van hun nest zijn ze erg agressief. Als ik een nest vindt, geef ik het door aan de Provincie, die sturen specialisten om de populatie te verdelgen. Denk je zelf een nest te vinden, kijk dan goed of het echt wel Aziatische hoornaars betreft en niet de onschadelijke Europese variant.

Nest doorgeven

Een nest kun je doorgeven aan www.waarneming.nl. Je moet dan wat vragen beantwoorden. Een kleine moeite, want je doet er ons imkers een groot plezier mee. Eigenlijk is het van belang voor iedereen, want als de Aziatische hoornaar de overhand krijgt, zou dat een ecologische ramp betekenen.