Ga eens op zoek naar de vele verschillende planten in onze gemeente, kruiden die er van nature voorkomen. Je hoeft alleen maar te kijken in de bermen langs de wegen, in de bossen, aan de akkerranden en zelfs tussen de straat- en stoepstenen. Elke plant is interessant; onkruid is maar een verzonnen woord. Als jij je er een beetje in verdiept, dan gaan die Beekse planten nóg meer leven. En als je denkt dat in de winter er niets te zien is op het gebied van planten, nou dan vergis jij je.

door Kees van Kemenade

Is er een plant die meer bij het Nederlandse waterland hoort dan riet? Overal waar je water vindt dat niet te sterk stroomt, vindt je deze plant die tot de familie van de grassen behoort. De uitgebloeide pluimen blijven heel de winter lang zichtbaar. De zaadjes hebben zich in de zomer en de herfst al lang verspreid. De verspreiding van het riet kan ook geschieden via uitlopers en wortelstokken, diep in de modderige grond.

In Hilvarenbeek zie je riet veel langs bijvoorbeeld het Wilhelminakanaal, maar niet langs snelstromende beken als het Spruitenstroompje, of de Reusel.

Over deze geweldige plant zou je een boek vol kunnen schrijven. Over zijn vermogen om water te reinigen bijvoorbeeld. Daarom hebben ze bij de Biestse rioolwaterzuivering een meertje met riet voor de laatste schoonmaak van het water, voordat het geloosd wordt. Of over wat je allemaal met riet kunt maken. Kijk maar eens als er een rietdekker bezig is met een nieuwe kap op een huis. Je kunt er matten en schuttingen van maken, manden en meubilair. Populair zijn de doodskisten van riet, als een natuurlijk alternatief voor spaanplaat. Een riet in een blaasinstrument is helaas niet van ons inlandse riet gemaakt, maar van een andere variant.

Rietkragen en -velden zijn een geweldige biotoop voor heel veel fauna. Alleen al de vogels die afhankelijk zijn van hun bestaan, zoals de rietzanger, de karekiet en de rietgors. Een roofvogel als de bruine kiekendief en eentje die je (haast) nooit waarneemt, de roerdomp. Zelfs een mooie vlinder, het spiegeldikkopje, heeft riet als waardplant.

De plant heeft zelfs nog een levensles voor ons allemaal. Volgens mij was het de Chinese filosoof Confucius die schreef: ‘Wees als het riet, buig, maar breek niet!’ Ook in de literatuur komen wij riet tegen. Want hoe raakte in de mythe van Koning Midas het bekend dat de koning ezelsoren had? Juist, in het ruisen van het riet: Koning Midas heeft ezelsoren, Koning Midas heeft ezelsoren! En als wij het dan toch over ruisen hebben … Misschien herinneren wij ons wel het mooie gedicht van Guido Gezelle waarvan de beginregels luiden:

O ’t ruisen van het ranke riet!

O, wist ik toch uw droevig lied!

Wanneer de wind voorbij u voert

En buigend uwe halmen roert,

Gij buigt, ootmoedig neigend, neer

Staat op en buigt ootmoedig weer

En zingt al buigend ’t droevig lied,

Dat ik beminne, o ranke riet.