De gemeente Hilvarenbeek telt nog een enkele windmolen, De Doornboom. Hij is eigendom van alle Bekenaren en daarom is het voor iedereen leuk om er eens kennis mee te maken. Of hem weer eens te bezoeken, natuurlijk. Dat kan vooral tijdens de Nationale Molendagen op zaterdag 11 mei van 09.00-17.00 uur en zondag 12 mei van 13.00-17.00 uur. De vrijwillige molenaars kunnen je dan alles vertellen, wat je wilt weten over dit werkende monument.

door Kees van Kemenade

Wat is er mooier dan een windmolen in volle werking. Het geluid van de zeilen op de draaiende wieken, het zacht zoemen van de draaiende molenstenen, het geluid van de graankorrels die, tot meel vermalen, in de meelzakken glijden. Allemaal zaken die je kunt beleven als je een windmolen bezoekt, zoals De Doornboom. Genoemd naar een oude overlevering, een akelige geschiedenis, die wordt uitgebeeld door de eigen windvaan.

Wind is van levensbelang voor de mulder. Altijd houdt hij die in de gaten: draait hij, is er kans op een rukwind, neemt hij af en moeten er zeilen worden bijgezet? Dat is het werk van de vaste Beekse, vrijwillige, molenaars, en dat zijn Bart Hoofs, Ton van Roessel, Ton Slegers en Onno Wubbels. Zij laten het werk van de molenaar graag zien en geven er uitleg bij. Wat kruien is bijvoorbeeld: het richten van de kap op de wind, zodat hij het meeste energie opvangt. Of het luien van zakken tarwe of spelt naar de zolder waar die maalstenen staan, en ook dat gebeurt met de kracht van de natuur.

Alléén de wind

“Eigenlijk zijn onze windmolens zeer modern”, vertelt molenaar Bart hoofs. “Er komt hier bij het malen nul C02 vrij. Alles gebeurt op de meest natuurlijke wijze die jij je kunt voorstellen. Energie van de wind, zonder stroomkabels, beter kun je het niet hebben. Plastic tref je hier niet aan, alles is van hout of steen. Smeren van de draaiende delen gebeurt met reuzel van de plaatselijke slager, of met bijenwas van een van de Beekse imkers. Het is technologie die in de loop van vele eeuwen is ontstaan. Toen De Doornboom in 1857 werd gebouwd, was het de modernste in zijn soort, met een veel grotere vlucht van de wieken, dan elders. Nu malen wij soorten graan, in het verleden ook droog eikenschors, een grondstof voor de plaatselijke leerlooiers. En zaden om er de olie uit te persen.”

Oud ambacht

Veel van onze windmolens zijn verdwenen, door oorlogsgeweld, of doordat ze in onbruik geraakten en vervielen. Soms bleef er dan slechts een molenrestant over, zoals wij die in onze gemeente ook hebben. Maar dankzij een vooruitziend gemeentebestuur bleef deze fraaie windmolen, een visitekaartje voor het dorp, behouden.

Je kunt het behoud van dit monument ook steunen. Het graan dat gemalen wordt, spelt, tarwe, boekweit is ook te koop. Net als de mixen voor volkoren, voor pannenkoeken en voor koekjes in een speciale molenmix. Zo krijg je gratis de voldoening erbij dat je meewerkt om een oud ambacht in stand te houden.