Ga eens op zoek naar de vele verschillende planten in onze gemeente, die er van nature voorkomen. Je hoeft alleen maar te kijken in de bermen langs de wegen, in de bossen, aan de akkerranden en zelfs tussen de straat- en stoepstenen. Elke plant is interessant; onkruid is maar een verzonnen woord. Als jij je er een beetje in verdiept, dan gaan die Beekse planten nóg meer leven. Zeker nu de zomer voor de deur staat.

door Kees van Kemenade

Turkaa is een pareltje in het landschap. Een nat bos waar de oude loop van de Reusel weer de meanders in het natuurgebied volgt. Precies waar het water van de genormaliseerde beek Turkaa binnenstroomt, groeit het Barbarakruid. Mooie gele bloempjes die in trosjes afhangen. De grond moet een beetje open zijn, dus geen hoog opschietende grassen, of andere planten.

Het Barbarakruid heeft een penwortel, die diep de bodem ingaat op zoek naar de mineralen die de Reusel ooit heeft afgezet. De gelobde bladeren groeien uit een rozet en zijn zeer gezond. Ze bevatten onder meer vitamine-C, magnesium, ijzer, mangaan en calcium. Voor iedereen die voedingssupplementen slikt: hier groeit er eentje in het wild. De smaak is wat scherp bitter, dus je kunt hem als je van de gezonde bestanddelen gebruik wilt maken, de blaadjes het beste mengen tussen bekende slasoorten.

Barbarakruid is een waardplanten voor de witjes een vlinderfamilie. Dat wil zeggen dat een witje kieskeurig is: zij zoekt bepaalde soorten bladeren om de eitjes op af te zetten. Die vinden dan als ze als rups tevoorschijn komen precies de juiste voeding om zich later in te spinnen en als een mooi witje uit te vliegen.

Nog even iets over de naam. Die is ontleend aan de heilige Barbara en rechtstreeks ontleend uit de wetenschappelijke Latijnse naam: barbarea vulgaris. (vulgaris betekent gewoon). Dat is eigenlijk raar, want inheemse planten hebben een inheemse naam. Dat zou erop kunnen duiden dat Barbarakruid pas recent hier is opgedoken. De heilige Barbara is de patrones van alle mensen die een gevaarlijk beroep uitoefenen, met name mijnwerkers, maar ook soldaten van de artillerie. Zij plaatsen vaak een beeldje in de omgeving waar zij hun gevaarlijke beroep uitoefenen. Waarom Barbara? Zij werd onthoofd, na eerst een jaar opgesloten te hebben gezeten in een toren, door haar vader, wegens ongehoorzaamheid. Ze weigerde te trouwen met een heidense man die vader had uitgezocht. Na die vreselijke daad trof hem een bliksemflits uit de hemel. Als Barbara dáárvoor kan zorgen, kan ze zoiets ook voorkomen, dacht de mijnwerker als hij voor in de schacht af te dalen, zijn patroonheilige groette.