Zondag 4 augustus organiseerde VNMH e.o. een fietsexcursie met als thema: biodiversiteit in Hilvarenbeek en wat zouden de mogelijkheden kunnen zijn om deze te verbeteren, gekoppeld aan het proefproject Basiskwaliteit Natuur.
Hoevelandschappen, heidelandschappen en beekdalen, we hebben ze allemaal in onze gemeente en zijn ze nog zichtbaar, alhoewel flink aangetast door ruilverkavelingen. Er werd op pad gegaan in het noordelijke deel van Hilvarenbeek. Fijn is te constateren dat VNMH leden veel kennis hebben van hun eigen omgeving. De VNMH fietsexcursies lenen zich dan ook voor eigen bijdragen van de fietsers.
Na een inleiding over de bedoeling van de fietstocht werd de groep in twee gedeeld. Een groep fiets linksom, de andere groep rechtsom. Al snel was het agrarisch gebruik zichtbaar. Door verdwijnende koeien-boeren veranderen akkers van grasland of maisland in boontjes, worteltjes, aardappelen en tuinplant akkers. Bij de kleinere familiebedrijven nog vee in de wei, bij de grotere, bijna industriële, bedrijven Engels raaigras velden. Bij het Biedonkenpad werd stil gehouden bij de Roodloop en zijn loop richting het Spruitenstroompje. Veel onderzoek is er gedaan in dat beekdal en voor fietsers is het dal nog erg mooi zichtbaar en ook voelbaar, zelfs als je de fiets laat rollen vanaf het sportpark. Recent stond hier alles onder water. De gidsen deelden hun zorgen over het beekdal en bespraken de werkzaamheden van de VNMH natuurwerkgroep die veel werk heeft gestoken in de Roodloop door een voedselbos aan te leggen met fruitbomen en andere dragende vruchtbomen en struiken.
Bij de Veldbraken een weiland met volop klaver. Bij nader inzien niet alleen klaver, maar een kruidenrijk weiland. De agrarische ondernemers kunnen gebruik maken van subsidie van Urgenda, hier is er duidelijk gebruik gemaakt van deze mogelijkheid, met als resultaat een mooi kruidenrijk weiland. Fijn voor onze insecten. Een scherpe tegenstelling met de akkers waarop zeer veel kleine gekweekte boomplantjes in alle kleuren stonden.
De zandpaden hebben mooie namen, veelal gekoppeld aan historie. De Oude Bosche baan die tot aan het kanaal deze naam mag dragen. Over het kanaal heeft het de naam Molenakkerpad. Andere namen die werden aangetroffen: Leisenweg, Leizerweg, Blekstraatje, Schaapstraatje. Heiligstraatje, Westrik en de Veldbraken. Handhaven van de zandpaden en aanvullen met struikage versterkt de biodiversiteit. Omgeving Westrik is duidelijk een gebied dat word aangemerkt als hoevelandschap. Vroeger stond hier centraal een molen en rond de molen waren er de zandpaden waarover de granen werden vervoerd die op de bolakkers groeiden, om te worden gemalen op de molen. Ook stonden er vroeger voor de grote gezinnen twee schooltjes. Één voor de kinderen van de Westrik (Oude Boschebaan) en één voor de kinderen vanuit Biest-Houtakker en Moergestel (Schaapstraat). Oeverzwaluwen maken gebruik van twee zandheuvels. Mogen deze heuvels a.u.b. blijven liggen? Hier ook een rij bomen in het landschap, die aanduiden dat er vroeger nog een zandpad lag. Ook hier de st. Joseph Kapel. Enkele fietsers hielden een pleidooi: “Wat zou het goed zijn voor de biodiversiteit dat deze bolakkers weer granen lieten zien voor onze akkervogels en struweelvogels die kunnen schuilen in de meidoornhagen als afrastering”.
Bij Groot Westerwijk werd stil gestaan bij de Kruishoeve, in herinnering aan 1390 waarbij de inwoners van de Westrik Johanna van Brabant te hulp schoten. Ze was onder Goirle vastgereden in de modderige zandpaden. Elke avond hoor je, om 21.03 uur in Hilvarenbeek nog een klokje in herinnering aan dit historisch moment. Aldaar een pleidooi voor Brabantse appelrassen, met een proefmoment. De meegebrachte appels smaakten heerlijk.
Bij het Nestven een heidelandschap met vennen. De fietsers zagen uitgestrekte Engels raaigras velden, waar voor vogels en insecten weinig te halen valt. In de verte het Roodloop dal, een biodiversiteit verbindingszone van Gorp en Roovert richting Oisterwijk, een zone die nog kan worden verbeterd. In het vroege voorjaar maken vele waadvogels hier in het ven hun stop om aan te sterken. Hier mag zich een prachtig heidegebied ontwikkelen dankzij een project dat rond 2010 is gestart op initiatief van de gemeente Hilvarenbeek, en vanaf 2020 is geadopteerd door de VNMH natuurwerkgroep die het jaar door de vele dennen en berken boomopslag verwijdert om de heide weer kansen te bieden. Meehelpen kan dit jaar weer tijdens de Natuurwerkdag. Het project Bewaarde Land, voor basisscholen, heeft hier zijn thuishaven.
Bij Gorp opvallend grote kruidenrijke weilanden. Hier wordt goed gebruik gemaakt van Urgenda subsidie en is er een goeie stap gemaakt om biodiversiteit te verbeteren. Ook de bouwactiviteiten in Gorp en Roovert werden gesignaleerd. Bij het Groot Ven werd het begin van de Roodloop opgemerkt en verderop de Hilver/Zuiderbeek. Met eenvoudige maatregelen kan hier de biodiversiteit worden verbeterd.
De jaarlijkse VNMH fietstocht in onze omgeving leidde voor een aantal fietsers toch weer naar nog niet ontdekte stukjes eigen omgeving. De leden mogen weer uitkijken naar een volgende activiteit van de VNMH e.o.