Op maar liefst twee locaties in de gemeente Hilvarenbeek wordt dit jaar ruim aandacht besteed aan Open Monumentendag, wat komend weekend op de agenda staat. In Diessen staan de twee gerestaureerde schilderijen van het echtpaar Van Dijck centraal. Op Landgoed De Utrecht is de brandtoren open, zijn er exposities en kun je op pad met een speciale wandel- of fietsroute.
Landgoed De Utrecht
Viering jubileum met open huis
Zondag 15 september kan iedereen op een andere wijze komen genieten van Landgoed De Utrecht. Het bestaat 125 jaar, wat eerder dit jaar is gevierd voor genodigden. Nu staan van 10.30 tot 17.00 uur de deuren wijd open voor iedereen. Om 11.00 uur wordt het evenement officieel geopend.
Als geheel is het landgoed een imposant (natuur)monument, maar op deze Monumentendag wordt vooral stilgestaan bij de bebouwing. Er staan zeven rijksmonumenten, drie gemeentelijke monumenten en twaalf gebouwen die van de gemeente het predicaat ‘overige historische bouwkunst’ hebben gekregen. Het Arnoldspark met de kolossale sequoia’s is een monument op zich. De atoombunker, die nog in geen enkele categorie staat, getuigt van de oorlogsdreiging in de jaren vijftig van de vorige eeuw.
De brandtoren
Bovenaan op de lijst van rijksmonumenten staat de rentmeesterswoning annex brandtoren. Sinds 2 november 1990 is het een rijksmonument. De brandtoren werd ontworpen in 1905 door de architecten A. J. Kropholler en J. F. Staal. In 1910 kon men zowel de rentmeesterswoning (ook wel houtvesterswoning genoemd) als de toren in gebruik nemen. De toenmalige rentmeester, Sissingh genaamd, verhuisde van het pand op de hoek van de Prins Hendriklaan naar het nieuwe kantoor. De oorspronkelijke functie van de toren is goeddeels verloren gegaan. In het prille begin van de ontginning moest goed gelet worden op mogelijke branden.
Fraaie exposities
Tijdens Monumentendag kun je naar boven in de toren. Op de begane grond is een fraaie tentoonstelling ingericht over de geschiedenis. Het zijn eigenlijk twee exposities. Verzekeringsmaatschappij a.s.r. heeft met een selectie uit het rijke bedrijfsarchief een tentoonstelling ingericht over het landgoed. De heemkundige kring legt met een eigen tentoonstelling het accent op de verbinding tussen het landgoed en de Esbeekse dorpsgemeenschap. Na de ontginning kwamen protestantse boeren uit met name Zeeland de nieuwe landbouwgronden beboeren. De moderne bedrijfsvoering was een voorbeeld voor Esbeekse boeren. Behalve foto’s zijn veel (gebruiks)voorwerpen te zien en zelfs de munten die Esbekenaar Bert Schilders er heeft gevonden.
Twee routes
Bij de brandtoren beginnen twee routes. Een wandelroute van twee kilometer die door het fraaie Arnoldspark, de oude houtvesterswoning (rijksmonument) aan de Prins Hendriklaan, het graf van Hanna Sissingh en de monumentale Julianahoeve (gemeentelijk monument) voert. Aan de andere kant van de provinciale weg kunnen de rijksmonumenten Zes Woningen en Huize Rustoord worden bezocht. De fietsroute van 14 kilometer gaat ook langs monumenten in de wandelroute, maar doet ook Tulder, de Bockenreyder, en de Kinderlaan aan. Een gratis boekje van twintig pagina’s geeft de routes en alle informatie over de boerderijen en andere gebouwen die je tijdens deze tocht tegenkomt.
Elders parkeren
Het is onmogelijk om met de auto te parkeren bij de brandtoren of in de Torenlaan. Autorijders worden verzocht om bij de rotonde de Dunsedijk te kiezen en te parkeren op de grote parkeerplaats bij Rustoord. Fietsen kunnen gestald worden bij de brandtoren.
***BIJ TEKST ESBEEK FOTO 1 EN 2*****
Echtpaar Van Dijck
Onthulling en expositie unieke schilderijen
De Stichting Erfgoed Diessen heeft zomer 2022 een zeer bijzondere schenking ontvangen: schilderijen van oud-burgemeester Norbert Emmanuel van Dijck en zijn echtgenote Johanna Huijsmans. Beide schilderijen zijn circa 175 jaar oud en zijn geschonken door Norbert van Dijck, een achterachterkleinzoon van de burgemeester met dezelfde naam.
De schilderijen hingen vroeger, samen met andere familieportretten, in het statige herenhuis van de familie Van Dijck aan de
Willibrordusstraat 12, later gemeentehuis van Diessen. Na verkoop van dat herenhuis aan de gemeente in 1952 zijn de schilderijen bij familieleden terechtgekomen. De portretten van Norbert en Johanna van Dijck zijn nu dus weer terug in Diessen, de familie wil graag dat ze voor het nageslacht behouden worden.
De Stichting Erfgoed Diessen is erg blij met deze schenking door de familie Van Dijck, maar de portretten verkeerden wel in zeer slechte staat. Dankzij de royale bijdragen van de Gemeente HIlvarenbeek, het Cultuurfonds, de Annetje van Puijenbroek-stichting, de Van Spreeuwelstichting en de Rabo Club Support-actie hebben ze de schilderijen professioneel kunnen laten restaureren door
een restauratieatelier.
Zaterdag 14 september
Onthulling en lezingen
De gerestaureerde schilderijen zullen zaterdag feestelijk worden onthuld tijdens een bijeenkomst in Hercules, Rijtseweg 1 in Diessen. Aanvang 20.00 uur, ontvangst vanaf 19.30 uur.
Iedereen is welkom om deze gratis bijeenkomst bij te wonen.
Tijdens deze bijeenkomst zal Wil Vennix een presentatie geven over de beide geportretteerden en hun nageslacht. Oud-museumdirecteur en kunsthistoricus Peter Thoben zal ingaan op de portretschilderkunst in Noord-Brabant in de negentiende eeuw en in het bijzonder op de portretschilder Nicolaas Winteroy, vrijwel zeker de auteur van beide Van Dijck-portretten.
Zondag 15 september
Expositie in voormalig gemeentehuis
Zondag zijn de schilderijen tussen 11.00 en 16.00 uur te bewonderen in het pand Willibrordusstraat 12 in Diessen. Tot de herindeling van 1997 was dit het gemeentehuis van Diessen maar tot 1952 was het de residentie van de familie Van Dijck. Er wordt een kleine
tentoonstelling ingericht en ook zal een deel van het pand – onder meer het bijzondere glas-in-loodraam – te bezichtigen zijn. Ook hier is iedereen welkom en is de toegang gratis.
Voorname familie in Diessen
Norbert Emmanuel van Dijck is geboren in het Belgische Diest en vertrok in 1804 naar Diessen, waar zijn oom Siardus van Dijck pastoor was. Norbert was leerlooier en vervulde allerlei publieke functies: raadslid, assesor (wethouder), vrederechter, lid van Provinciale Staten en majoor in de Noordbrabantse schutterij.
In 1845 volgde hij Adriaan Lombarts op als burgemeester van Diessen, daarmee was hij de tweede in dat ambt. Na zijn dood in 1852 werd zijn zoon Bernard burgemeester, die in 1863 werd opgevolgd door zijn jongere broer Max. Toen Max in 1900 overleed dacht iedereen dat zijn neef Norbert W.C. hem zou opvolgen, maar daar stak de Commissaris van de Koningin een
stokje voor. Die vond Norbert totaal ongeschikt voor het ambt en zorgde dat wethouder Heuvelmans burgemeester werd.
Over de achtergronden van deze affaire en nog veel meer hoort u veel meer op 14 september, want er zijn over de Van Dijcken tal van anekdotes te vertellen.
x
***BIJ TEKST DIESSEN FOTO 3 EN 4****
x
Monumentendag Hilvarenbeek wordt georganiseerd door heemkundige kring Ioannes Goropius Becanus i.s.m. verzekeringsmaatschappij a.s.r. en gesteund door de gemeente Hilvarenbeek.